O Filozofii Słów Kilka
W języku potocznym filozofia jest często używana w odniesieniu do rodzaju myślenia, które jest abstrakcyjne, filozoficzne i hipotetyczne. W tym sensie jest ona blisko spokrewniona z akademickimi dyscyplinami epistemologii i logiki, które zajmują się naturą i granicami wiedzy oraz zasadnością argumentów, ale nie należy jej mylić z tymi dyscyplinami.
Słowo "filozofia" pochodzi od greckiego słowa oznaczającego miłośnika mądrości. Jest to sposób badania świata, zadawania trudnych pytań i szukania sensownych odpowiedzi. Filozofia to nie tylko czytanie książek czy słuchanie wykładów na ten temat (choć na studiach jest tego sporo).
Chodzi o aktywne myślenie o otaczającym nas świecie i o tym, skąd wiemy to, co wiemy. Dzięki temu można kwestionować swoje przekonania, lepiej je rozumieć i dostrzegać nowe perspektywy w sprawach, które wcześniej wydawały się oczywiste.
Filozofia i nauka nakładają się na siebie i współdziałają na wiele różnych sposobów. Niektórzy filozofowie zajmują się naukami ścisłymi, a niektórzy naukowcy interesują się zagadnieniami filozoficznymi.
Oczywiście, wielu naukowców nie ma skłonności filozoficznych, a wielu filozofów nie jest naukowcami. Istnieje jednak wiele dobrych powodów, dla których te dwie dyscypliny powinny być ze sobą powiązane. Po pierwsze, filozofowie i naukowcy czasami wpadają na podobne pomysły. Na przykład naukowcy jako pierwsi zasugerowali, że Ziemia ma miliardy lat i że gatunki ewoluują przez wiele pokoleń. Te idee były również sugerowane przez filozofów na długo przed odkryciem naukowych dowodów na ich poparcie.
Z drugiej strony filozofowie często kwestionują naukowców. Na przykład niektórzy naukowcy uważają, że wszechświat powstał kilka miliardów lat temu w ogromnej eksplozji (Wielki Wybuch). Niektórzy filozofowie kwestionują jednak, czy taka eksplozja mogła stworzyć tak złożony porządek, jaki widzimy we wszechświecie.
Filozofowie i naukowcy często różnią się w swoich poglądach na religię. Wielu naukowców jest silnie religijnych, podczas gdy wielu filozofów jest zdecydowanie przeciwnych religii.
Jest kilka powodów, dla których filozofowie są często krytycznie nastawieni do religii. Po pierwsze, wielu filozofów bardzo krytycznie ocenia sposób, w jaki ludzie myślą. Zidentyfikowali oni wiele powszechnych sposobów myślenia, które są błędne. Przekonania religijne często wpadają w te pułapki. Na przykład wielu ludzi religijnych wierzy, że ich religia jest jedyną prawdziwą religią. Takie przekonanie nazywane jest "dogmatyzmem religijnym". Filozofowie wykazują, że taki dogmatyzm nie jest słuszny.
Inni filozofowie krytycznie odnoszą się do etyki niektórych religii. Na przykład niektóre religie uczą, że należy zabijać ludzi, którzy należą do innej religii. Inni filozofowie krytycznie odnoszą się do idei zawartych w wielu religiach świata, uzasadniając to tym, że są one nieprawdopodobne lub że nie można ich udowodnić.
Filozofowie często koncentrują się na tematach związanych z życiem. Na przykład wielu filozofów badało, co sprawia, że życie człowieka ma sens. Niektórzy ludzie sugerowali, że najlepszym sposobem na życie jest zdobycie dużej ilości pieniędzy, sławy i władzy. Inni sugerują, że sensowne życie oznacza robienie czegoś wartościowego, na przykład pomaganie innym. Filozofowie analizowali te i wiele innych pomysłów na to, co nadaje życiu sens.
Filozofowie interesowali się także kwestiami etycznymi. Pytania etyczne to pytania o to, co sprawia, że pewne działanie jest dobre lub złe. Na przykład: kiedy wolno złamać obietnicę? Kiedy wolno kogoś zabić? Filozofowie od wieków zajmowali się takimi pytaniami.
Filozofowie interesują się wieloma różnymi problemami, ale istnieją pewne ogólne problemy, które ciągle się powtarzają.
Jedną z najważniejszych kategorii problemów jest problem wiedzy. Co wiemy? Skąd to wiemy? Skąd wiemy, że to, co wiemy, jest poprawne? Inna grupa problemów dotyczy natury rzeczywistości. Czym jest rzeczywistość? Czy jest ona taka sama dla wszystkich? Czy doświadczamy tylko niewielkiej części rzeczywistości? Jaka jest relacja między umysłem a światem? Czy nasze umysły są oddzielone od świata, czy też to one tworzą świat? Filozofowie zadają również pytania związane z etyką. Co sprawia, że jakieś działanie jest dobre lub złe? Kiedy dopuszczalne jest złamanie obietnicy? Kiedy wolno kogoś zabić?
